Het is half april en steenkoud. De ochtendnevel is net opgetrokken en de heldere lucht parelt, kristalt en tintelt. In mijn verbeelding galmen de drie klokken van Weinterp nog na terwijl ik onderweg ben naar Boksum. Aan de horizon vormen zich al weer dikke stapelwolken zoals we dat de laatste twee weken gewend zijn. Ik hou van deze luchten. Stralende opklaringen tussen kolossale bloemkoolachtige witte wolkformaties en met hagel en sneeuw gevulde diepdonkere buienwolken. De atmosfeer roert zich. April doet wat hij wil. Ik hoop dat er straks nog voldoende zonlicht door de vensters van de 12de eeuwse Sint Margaretakerk binnenvalt zodat dit eeuwig voortdurende spel der elementen zich voortzet binnen de oude muren.
Het rustieke dorp Boksum telt 400 inwoners en ligt sfeervol beschut aan de voet van de hoge terp met daarop de oude kerk en het kerkhof. Oude linden vormen een dubbele kring rond deze twee en lijken tak in tak, hand in hand de eeuwige verbondenheid met het voorgeslacht te willen symboliseren. Nu ook de eerste enorme wolken zich rond de terp verzamelen voel ik in alles dat bijzondere sferen wachten. De vriendelijke en bereidwillige sleutelbewaarder opent de deur van de kerk, we maken een praatje, waarop hij weer de tuin induikt zodat ik ongestoord kan opgaan in de betoverende sfeer die mij toevalt. Meteen valt mij het kleine beeldje van de RK martelares Sint Margareta op met een draak aan haar voeten. Sober en eenvoudig. Zij leefde rond 300 en over haar leven is niets met zekerheid te zeggen. De fantasierijke verhalen kwamen pas in de 9de eeuw en maakten haar tot beschermheilige bij ziekte en aandoeningen. Te midden van een pandemie zou het druk moeten zijn aan haar voeten, maar rust en stilte heerst… ik voel me momenteel kerngezond en dank haar met een beminnelijke knik en hoop dat ze haar met de tijd niet vervangen voor een geboetseerde injectiespuit.
De constructie van het gewelf stamt grotendeels uit 1474 en de originele kleurstelling vormt een warme combinatie met het 17de en 19de 19e-eeuwse interieur. Recht tegenover de preekstoel (17de eeuw) staat de herenbank van de Familie Glinstra – Bouritius. Het tempelvormige opzetstuk vermeld het jaartal 1661. Het leek mij voor de predikant mogelijk om de gefortuneerden vanaf de kansel de hand te schudden, of een draai om de oren te geven. Ze kregen de preek in ieder geval letterlijk over zich heen. De herenbank in het sluitstuk van het koor dateert van 1826. Ik neem er in plaats en kijk naar de wisseling der sferen veroorzaakt door de voorbijdrijvende wolken boven de kerk.
Het orgel lijkt gepositioneerd boven een theaterpodium gezien het vallende doek. Deze aanblik zet je in eerste instantie op het verkeerde been. Je verwacht ieder moment de opkomst van een illusionist. Echter, het betreft hier geen doek. Deze geschilderde houten draperie dateert van 1810 en doet wat kermisachtig aan. Na gewenning typeert het toch ook weer de gang der eeuwen voor wat betreft stijl en smaak. Het instrument werd gebouwd in 1675 door Harmen Jans uit Berlikum. Vanaf de orgelgalerei blik je geweldig mooi de kerk in en voor even zie ik de banken gevuld als op een schilderij uit de Gouden Eeuw. De edelen en het volk… benieuwd hoe de predikant met dit standverschil omging. Onder de grond zijn beiden stof.
Buiten de 16e-eeuwse grafstenen in de vloer is het bord dat herinnert aan de slag bij Boksum (1586) interessant. “Looft Godt Altit” luidt de slottekst van het trieste gebeuren. Met die woorden in mijn achterhoofd verlaat ik stilaan St. Margareta en bedenk dat wie dat kan het leven heeft begrepen.
Wanneer ik via het voorportaal de kerk wil verlaten springt het licht aan en kijk ik tot mijn grote verrassing in een eveneens verlichte sarcofaag die is afgedekt met een glazen plaat. Deze werd tijdens werkzaamheden in 2002 ontdekt. Erachter hangt een oude altaarsteen. De binnenkant van de sarcofaag is bewerkt en je herkent de bekende symbolen zoals een kromstaf, een kruis en ankerkruis zoals ik ze in Ierland, Zuid Engeland en Bretagne ook regelmatig aantrof.
Nog enigszins beduusd van al dit moois loop ik nog rondje om de kerk, een zware hagellucht waartegen de volle zon schijnt nadert. Het zet het koor van de kerk in een mythisch licht. In dit zelfde fraaie licht trekt ook het baarhuisje mijn aandacht. In de atmosfeer wordt nu de ‘Slag boven Boksum’ uitgevochten en ergens echoot in mijn achterhoofd “Looft Godt Altit” .
Herman Slurink, Zwartsluis – Boksum 14-2-2021